Erken çocukluk dönemi, duyguların yoğun, hızlı ve çoğu zaman kontrolsüz yaşandığı bir süreçtir. Çocuklar öfke, hayal kırıklığı, korku, kaygı, ayrılma güçlüğü gibi duyguları tanımlamakta ve yönetmekte zorlanabilirler. Bu durum doğal ve gelişimsel bir süreçtir.
Çocuğun duygularına alan açmak, yalnızca o anı rahatlatmaz; çocuğunuzun uzun vadede: duygusal dayanıklılığı, öz düzenleme becerileri ve sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasına katkı sağlar.
Çocuğa Nasıl Eşlik Etmeliyiz?
1) Duygusunu ifade ederek
“Öfkelendiğini görüyorum, buradayım.”
“Üzgünsün, seni anlıyorum.”
Çocuğunuzun duygularını bastırmak değil, takip etmek ve isimlendirmek onu rahatlatacaktır.
2) Şefkatli sınırlar mümkündür.
“Kızabilirsin ama zarar veremeyiz.”
“Vurmak yok; istersen yastığı sıkabiliriz.”
Koşulsuz izin değil, güvenli çerçeve esastır.
3) Model olmak
Yetişkinin sakinliği, çocuk için en güçlü öğretmendir. Çocuğunuz zorlandığınız bir duygu yaşadığınızda bu durumu nasıl yönettiğinizi gözlemler.
“Şu an sinirlendim, sakinleşmek için nefes alıyorum.”
4) Önce duygu sonra çözüm.
Çözüme geçmeden önce yaşanan duyguyu regüle etmek ve sonra konuşmak önemlidir.
Neler yapılabilir?
Nefes oyunları (Hayali de olabilir, gerçek bir balon da kullanılabilir.)
Duygu resimleri ve duygu kartları
Hareket ve duyusal oyunlar (Hamur, su oyunları, yumuşak toplar kullanılabilir.
Alternatif ifade cümleleri öğretmek
“Kızgınım çünkü…”
“Yardım istiyorum.”
“Şu an yalnız kalmak istiyorum.” Gibi.
Ne zaman destek alınmalıdır?
· Günlük yaşamı zorlayan yoğun öfke nöbetleri
· Uzun süreli uyku/ayrılık kaygısı
· Kendine veya çevreye zarar verme davranışları
· Sosyal geri çekilme veya yoğun korku
Çocukların duygusal gelişimi süreklilik gerektirir. Duyguların güvenle ifade edildiği her ortam, çocuğun içsel dayanıklılığını büyütür. Ev ve okulun tutarlı yaklaşımı, çocuğun duygu düzenleme becerilerini destekleyen en önemli faktördür.
Bu süreçte yalnız değilsiniz. Çocuğunuza eşlik ederken gözlemlediğiniz zorlanmalar, merak ettikleriniz veya paylaşmak istediğiniz durumlar olursa bize dilediğiniz zaman ulaşabilirsiniz.
İş birliğiniz için teşekkür ederiz.